Φθειρίαση (Ψείρες)

Η φθειρίαση είναι ένα συχνό πρόβλημα που αφορά τα παιδιά και μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση και δυσφορία. Αυτά τα μικροσκοπικά παράσιτα ζουν στο τριχωτό της κεφαλής, στο σώμα και στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Τρέφονται με ανθρώπινο αίμα και προκαλούν φαγούρα λόγω αλλεργικής αντίδρασης στο σάλιο τους.

Τύποι ψειρών

• Ψείρες Τριχωτού Κεφαλής (Pediculus humanus capitis): Ο πιο κοινός τύπος μεταξύ των παιδιών. Συνήθως μεταδίδονται μέσω στενής επαφής κεφαλής-κεφαλής κατά τη διάρκεια παιχνιδιού ή δραστηριοτήτων.
• Ψείρες Σώματος (Pediculus humanus corporis): Αυτές οι ψείρες ζουν στα ρούχα και μετακινούνται στο δέρμα μόνο για να τραφούν. Συνδέονται πιο συχνά με κακή υγιεινή και συνθήκες συνωστισμού.
• Ψείρες Εφήβαιου (Pthirus pubis): Αυτές οι ψείρες επηρεάζουν την περιοχή των γεννητικών οργάνων και μεταδίδονται συνήθως μέσω σεξουαλικής επαφής.

Κύκλος ζωής ψείρας

Ο κύκλος ζωής της ψείρας αποτελείται από τρία στάδια:

• Αυγό (κόνιδα): Τα αυγά τοποθετούνται κοντά στο τριχωτό της κεφαλής και εκκολάπτονται μέσα σε 7-10 ημέρες.
• Νύμφη: Μόλις εκκολαφθούν, οι νύμφες ωριμάζουν σε ενήλικες μέσα σε περίπου 7 ημέρες.
• Ενήλικη ψείρα: Οι ενήλικες ψείρες μπορούν να ζήσουν έως 30 ημέρες σε ανθρώπινο ξενιστή και αναπαράγονται γρήγορα, καθιστώντας την τακτική θεραπεία απαραίτητη. Οι ψείρες μπορούν επίσης να ζήσουν έως 48 ώρες σε ρούχα ή κλινοσκεπάσματα.

Μετάδοση

Οι ψείρες μεταδίδονται εύκολα από άτομο σε άτομο, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα όπως σχολεία και παιδικοί σταθμοί, όπου τα παιδιά έχουν στενή επαφή. Οι ψείρες του τριχωτού της κεφαλής μπορούν επίσης να μεταδοθούν μέσω κοινής χρήσης προσωπικών αντικειμένων (καπέλα, χτένες και κλινοσκεπάσματα).

Οι ψείρες του σώματος συναντώνται πιο συχνά σε άτομα που ζουν σε φτωχές συνθήκες υγιεινής.

Οι ψείρες του εφήβαιου μεταδίδονται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής.

Συμπτώματα και διάγνωση

Το κύριο σύμπτωμα είναι ο κνησμός, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και 2-3 εβδομάδες μετά την έκθεση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει απουσία συμπτωμάτων, ιδιαίτερα με τις ψείρες τριχωτού κεφαλής.

Εξέταση

• Επί υποψίας φθειρίασης του τριχωτού της κεφαλής, ελέγξτε για ζωντανές ψείρες και κόνιδες ειδικά γύρω από τα αυτιά και στον αυχένα.
• Για τη φθειρίαση σώματος, εξετάστε περιοχές του δέρματος όπου οι ραφές των ρούχων είναι σφιχτές.
• Σε περιπτώσεις φθειρίασης εφηβαίου, ελέγξτε την περιοχή των γεννητικών οργάνων για ψείρες ή κόνιδες.

Ο έντονος κνησμός μπορεί να οδηγήσει σε δευτερογενείς λοιμώξεις του δέρματος λόγω ξεσμού.

Η φθειρίαση μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική δυσφορία και στιγματισμό των επηρεαζόμενων παιδιών. Πολλά μπορεί να νιώθουν ντροπή ή απομόνωση.

Θεραπεία

• Πρόληψη: Αποφύγετε στενές επαφές με μολυσμένα άτομα και μην μοιράζεστε προσωπικά αντικείμενα.
• Τοπικές θεραπείες: Η περμεθρίνη ή οι πυρεθρίνες χρησιμοποιούνται συνήθως. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει μαλαθιόν ή ιβερμεκτίνη. Νεότερες μη εντομοκτόνες θεραπείες, όπως η διμεθικόνη, είναι επίσης αποτελεσματικές και έχουν λιγότερο κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής.
• Περιβαλλοντική διαχείριση: Οι ψείρες μπορούν να ζήσουν έως 48 ώρες σε ρούχα ή κλινοσκεπάσματα, επομένως είναι κρίσιμο να πλένονται τα σεντόνια, τα ρούχα και τα προσωπικά αντικείμενα σε ζεστό νερό και να στεγνώνουν σε υψηλή θερμοκρασία. Τα αντικείμενα που δεν μπορούν να πλυθούν μπορούν να σφραγιστούν σε πλαστικές σακούλες για δύο εβδομάδες.
• Αφαίρεση: Η χρήση ειδικής χτένας με λεπτά δόντια για την αφαίρεση ψειρών και κόνιδων είναι απαραίτητη.
• Επανεξέταση: Διεξάγετε επανεξετάσεις μετά τη θεραπεία για να διασφαλίσετε ότι όλες οι ψείρες και οι κόνιδες έχουν αφαιρεθεί.