Μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος που αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα, τα κύτταρα που παράγουν μελανίνη – τη χρωστική που δίνει στο δέρμα μας το χρώμα του. Παρόλο που είναι λιγότερο συχνό από άλλες μορφές καρκίνου του δέρματος, είναι πιο επικίνδυνο, καθώς μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε άλλα μέρη του σώματος.

Παράγοντες κινδύνου

Η κύρια αιτία για την εμφάνιση μελανώματος είναι η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, είτε από τον ήλιο είτε από τεχνητές πηγές, όπως τα solarium.

Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Ανοιχτόχρωμο δέρμα, κόκκινα μαλλιά και γαλάζια μάτια (φωτότυποι που καίγονται πιο εύκολα).
• Ιστορικό έντονων ηλιακών εγκαυμάτων (κυρίως στην παιδική ηλικία).
• Μεγάλος αριθμός σπίλων (ειδικά παρουσία δυσπλαστικών σπίλων).
• Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος.
• Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Συμπτώματα

Το μελάνωμα συνήθως εμφανίζεται ως αλλαγή σε μια υπάρχουσα ελιά ή ως νέα βλάβη στο δέρμα. Για την έγκαιρη ανίχνευση, χρησιμοποιείται η μέθοδος ABCDE:

• A (Asymmetry): Ασυμμετρία στο σχήμα της ελιάς.
• B (Border): Ανώμαλα ή ασαφή όρια.
• C (Color): Αλλαγές στο χρώμα, όπως πολλαπλές αποχρώσεις.
• D (Diameter): Διάμετρος μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά.
• E (Evolution): Οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, το σχήμα ή το χρώμα.

Τύποι Μελανώματος

Το μελάνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες μορφές, ανάλογα με το σημείο και τον τρόπο ανάπτυξής του. Οι κύριοι τύποι μελανώματος είναι οι εξής:

Επιφανειακώς επεκτεινόμενο

Αποτελεί τον πιο συχνό τύπο και αφορά περίπου το 70% των περιπτώσεων.Αρχίζει ως επίπεδη ή ελαφρώς υπερυψωμένη βλάβη με ανώμαλα όρια και ποικιλία χρωμάτων (καφέ, μαύρο, κόκκινο, μπλε).Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα και σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο.

Οζώδες

Είναι πιο επιθετικό και αντιπροσωπεύει περίπου το 15-20% των περιπτώσεων. Συνήθως εμφανίζεται ως θολωτό οζίδιο που μπορεί να είναι μαύρο, μπλε, κόκκινο ή μερικές φορές αχρωματικό. Αναπτύσσεται γρήγορα σε βάθος.

Μελάνωμα άκρων

Σπανιότερος τύπος.Εμφανίζεται στις παλάμες, τα πέλματα ή κάτω από τα νύχια (υπονύχιο μελάνωμα).

Κακοήθης φακή

Εμφανίζεται κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα και σε περιοχές με χρόνια έκθεση στον ήλιο, όπως το πρόσωπο και τα χέρια. Αναπτύσσεται αργά σε οριζόντια κατεύθυνση πριν προχωρήσει σε βάθος.

Αμελανωτικό μελάνωμα

Σπάνιο είδος μελανώματος που δεν έχει χρωστική (μελανίνη). Εμφανίζεται ως ροζ, κόκκινη ή φυσιολογικού χρώματος βλάβη. Η διάγνωση του είναι δύσκολη.

Διάγνωση

Η διάγνωση του μελανώματος γίνεται μέσω κλινικής εξέτασης και δερματοσκοπικού ελέγχου των σπίλων και επιβεβαιώνεται με λήψη βιοψίας.

Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο του μελανώματος. Η βιοψία θα καθορίσει το στάδιο του όγκου καθώς και την πιθανή ύπαρξη μεταστάσεων. Όταν καθοριστεί το στάδιο τότε σχεδιάζεται ανάλογα και η εξατομικευμένη θεραπεία πάντα σε συνεργασία με ογκολόγο.

Πρόληψη

Επειδή το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος που αναπτύσσεται γρήγορα και μπορεί να δώσει μεταστάσεις έχει μεγάλη σημασία η έγκαιρη διάγνωση του. Όλος ο πληθυσμός και ιδιαίτερα οι ομάδες υψηλού κινδύνου πρέπει να εξετάζονται ετησίως με δερματοσκόπηση και σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο να γίνεται και χαρτογράφηση σπίλων.

Άλλα προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν:

• Χρήση αντηλιακού: Καθημερινή εφαρμογή με SPF 30 ή υψηλότερο.
• Προστασία από τον ήλιο: Χρήση καπέλων, γυαλιών ηλίου και ρούχων με UV προστασία.
• Αποφυγή solarium
• Τακτική αυτοεξέταση: Ελέγχετε το δέρμα σας κάθε μήνα ώστε αν παρατηρήσετε κάποια ανησυχητική αλλαγή να επικοινωνήσετε άμεσα με το ιατρείο μας.