Σύφιλη

Η σύφιλη είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νοσήμα (ΣΜΝ), που προκαλείται από το μικρόβιο Treponema pallidum (ωχρά σπειροχαίτη). Η μετάδοση συμβαίνει κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής (κολπικής, πρωκτικής και στοματικής), αλλά μπορεί να γίνει και με άμεση δερματική επαφή με τις βλάβες. Επιπλέον, μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού, με σοβαρές συνέπειες για την υγεία του εμβρύου (συγγενής σύφιλη).

Κλινική εικόνα

Η σύφιλη εξελίσσεται σε τέσσερα στάδια, με διαφορετικά συμπτώματα σε κάθε στάδιο. Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξει μόλυνση χωρίς εμφανή συμπτώματα ή τα συμπτώματα μπορεί να προέρχονται από διαφορετικά στάδια ταυτόχρονα.

Πρωτογενής σύφιλη

Το κύριο σύμπτωμα σε αυτό το στάδιο είναι το συφιλιδικό έλκος, μια μικρή πληγή που δεν προκαλεί κνησμό ή πόνο. Συνήθως εμφανίζεται περίπου 3 εβδομάδες μετά την έκθεση στο μικρόβιο, εντοπίζεται στα γεννητικά όργανα, στην πρωκτική χώρα ή στη στοματική κοιλότητα. Μερικές φορές δεν γίνεται αντιληπτό, καθώς μπορεί να βρίσκεται μέσα στον κόλπο ή στο ορθό. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, το έλκος επουλώνεται αυτόματα σε περίπου έξι εβδομάδες.

Δευτερογενής σύφιλη

Στο δεύτερο στάδιο, εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα στον κορμό, στις παλάμες, στα πέλματα και στα γεννητικά όργανα (συφιλιδική ροδάνθη). Μπορεί να παρατηρηθεί προσβολή των νυχιών και του τριχωτού της κεφαλής.

Σε αυτό το στάδιο μπορεί να συνυπάρχουν γενικά συμπτώματα όπως πονόλαιμος, πρήξιμο στους λεμφαδένες, πυρετός και μυϊκός πόνος.

Αν δεν δοθεί θεραπεία σε αυτό το στάδιο,τα συμπτώματα υποχωρούν και η νόσος μεταπίπτει στη λανθάνουσα φάση.

Λανθάνουσα σύφιλη

Αυτή η φάση χαρακτηρίζεται από απουσία συμπτωμάτων. Η διάγνωση γίνεται αποκλειστικά μέσω εργαστηριακών εξετάσεων. Η λανθάνουσα σύφιλη μπορεί να διαρκέσει χρόνια, και είναι κρίσιμη η παρακολούθηση της κατάστασης, καθώς ο ιός παραμένει ενεργός στο σώμα.

Τριτογενής σύφιλη

Το τρίτο στάδιο είναι σπάνιο και εμφανίζεται αν δεν ληφθεί θεραπεία στα προηγούμενα στάδια. Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές, νευροσύφιλη και βλάβες στα οστά. Μπορεί να προσβληθούν ζωτικά όργανα όπως η καρδιά, ο εγκέφαλος και τα νεφρά.

Διάγνωση

Η διάγνωση της σύφιλης γίνεται κυρίως μέσω αιματολογικών εξετάσεων.

Τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός παραμένουν για πολλά χρόνια (ίσως και εφόρου ζωής) και μπορεί να διαγνωστεί μια τωρινή ή παλαιότερη λοίμωξη.

Η διάγνωση μπορεί επίσης να γίνει με τη λήψη δειγμάτων από το έλκος ή άλλες δερματικές βλάβες, καθώς και από το εγκεφαλονωτιαίο υγρό σε περιπτώσεις υποψίας νευροσύφιλης.

Θεραπεία

Η θεραπεία της σύφιλης περιλαμβάνει την χορήγηση αντιβιοτικών, συνήθως πενικιλίνης. Σε περιπτώσεις αλλεργίας, μπορεί να χορηγηθούν εναλλακτικά αντιβιοτικά. Η δοσολογία και η διάρκεια της θεραπείας εξαρτώνται από το στάδιο της λοίμωξης.

Είναι σημαντικό οι ασθενείς να τηρούν αυστηρά τη θεραπευτική αγωγή και να παρακολουθούν την πρόοδό τους με τακτικές αιματολογικές εξετάσεις ώστε να επιβεβαιώνουν την ανταπόκριση τους στη θεραπεία.

Είναι επίσης σημαντικό:

• Να αποφεύγουν τις σεξουαλικές επαφές μέχρι να αποδειχθεί ότι η μόλυνση έχει υποχωρήσει.
• Να ενημερώνουν τους ερωτικούς συντρόφους τους ώστε να υποβληθούν σε εξετάσεις.Οι συστάσεις είναι οι εξής:

• Πρόσφατοι Σύντροφοι: Οι σεξουαλικές επαφές των τελευταίων 90 ημερών θα πρέπει να εξεταστούν και να λάβουν θεραπεία αν χρειάζεται.
• Παλαιότεροι Σύντροφοι: Για σεξουαλικές επαφές παλαιότερες των 90 ημερών, προτείνεται επίσης εξέταση, αλλά η απόφαση για θεραπεία θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των εξετάσεων.

• Να γίνεται έλεγχος για όλα τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς η σύφιλη συχνά συνυπάρχει με άλλα ΣΜΝ.

Πρόληψη

Η πρόληψη είναι καθοριστική για την αποφυγή της μετάδοσης της σύφιλης. Η χρήση προφυλακτικών κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και η τακτική εξέταση για ΣΜΝ αποτελούν τα πιο αποτελεσματικά μέτρα.