Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα (BCC)

Είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του δέρματος και προέρχεται από τα βασικά κύτταρα της επιδερμίδας. Παρουσιάζεται συχνά μετά την ηλικία των 40 ετών και είναι πιο συχνό σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Το BCC είναι πιο πιθανό να αναπτυχθεί σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, το τριχωτό της κεφαλής και ο λαιμός. Σύμφωνα με έρευνες, το 80% των BCC εμφανίζονται στο πρόσωπο, με την περιοχή της μύτης να είναι η πιο κοινή. Αν και είναι λιγότερο επιθετικό από άλλους τύπους καρκίνου του δέρματος (όπως το μελάνωμα), το BCC μπορεί να προκαλέσει τοπική καταστροφή των ιστών αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα συνήθως εμφανίζεται ως μια μικρή, ερυθρή βλατίδα ή μάζα που μεγαλώνει σταδιακά. Συχνά, το κέντρο της βλάβης αιμορραγεί και μπορεί να περιγραφεί από τους ασθενείς ως μια πληγή που δεν επουλώνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ανάπτυξή του είναι αργή και συνήθως περιορίζεται στο δέρμα, χωρίς να εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος. Επειδή έχει ελάχιστη πιθανότητα μετάστασης, η πρόγνωση για το BCC είναι εξαιρετική όταν ανιχνεύεται και θεραπεύεται νωρίς.

Κλινικές μορφές

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα διακρίνεται σε διάφορες κλινικές μορφές, κάθε μία με τα δικά της χαρακτηριστικά:

Οζώδες BCC (Nodular BCC)

• Εμφάνιση: Σαν μια λευκή, μαργαριταροειδής ή ροδόχροη βλατίδα, η οποία μεγαλώνει αργά και ακανόνιστα, σχηματίζοντας μια ωοειδή μάζα. Το κέντρο συχνά εξελκώνεται και αιμορραγεί.
• Εντόπιση: Συνήθως εντοπίζεται στο πρόσωπο, στο τριχωτό της κεφαλής και στα χέρια.
• Επιθετικότητα: Είναι η πιο κοινή και λιγότερο επιθετική μορφή.

Μελαγχρωματικό BCC (Pigmented BCC)

• Εμφάνιση: Πρόκειται για μια οζώδη μορφή του βασικοκυτταρικού καρκινώματος που έχει σκούρο χρώμα λόγω της παρουσίας μελανίνης. Μπορεί να συγχέεται με το μελάνωμα.
• Εντόπιση: Στις περισσότερες περιπτώσεις, εμφανίζεται στο πρόσωπο ή σε άλλες περιοχές του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο.
• Επιθετικότητα: Παρόμοιο με το οζώδες, αλλά πιο δύσκολο να διακριθεί λόγω της μελαγχρωστικής του φύσης.

Επιπολής BCC (Superficial BCC)

• Εμφάνιση: Μια επίπεδη, κόκκινη ή ροζ πλάκα με λέπια, καλοήθους όψης, που αυξάνεται αργά. Είναι η λιγότερο επιθετική μορφή του BCC.
• Εντόπιση: Συνήθως εντοπίζεται στον κορμό ή στα άκρα.
• Επιθετικότητα: Αργή ανάπτυξη και χαμηλή επιθετικότητα, συνήθως δεν προκαλεί βλάβη στους γύρω ιστούς.

Σκληροδερμοειδές BCC (Morpheaform BCC)

• Εμφάνιση: Μοιάζει με ουλή, με ασαφή όρια και κιτρινωπό ή ωχρό χρώμα. Σπανιότερο και πιο επιθετικό.
• Εντόπιση: Συχνά εμφανίζεται στο πρόσωπο και είναι πιο δύσκολο να εντοπιστεί λόγω του ομοιογενούς του χρώματος.
• Επιθετικότητα: Αναπτύσσεται πιο βαθιά και μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τοπική καταστροφή αν δεν θεραπευτεί.

Μικροοζώδες BCC (Micronodular BCC)

• Εμφάνιση: Σαν οζώδες BCC, αλλά με μικρές νησίδες καρκινικών κυττάρων που εκτείνονται πέρα από τα εμφανή όρια της βλάβης.
• Εντόπιση: Εμφανίζεται συνήθως σε περιοχές του προσώπου ή σε μέρη του δέρματος με μεγάλη έκθεση στον ήλιο.
• Επιθετικότητα: Μπορεί να αναπτυχθεί βαθύτερα στο δέρμα και να προκαλέσει μεγαλύτερη βλάβη.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση για το BCC είναι εξαιρετική, καθώς η πιθανότητα μετάστασης είναι σχεδόν μηδενική. Ωστόσο, αν δεν αντιμετωπιστεί, το BCC μπορεί να προκαλέσει τοπική καταστροφή των ιστών, διεισδύοντας σε βαθύτερες δομές του δέρματος και των υποκείμενων ιστών. Στόχος της θεραπείας είναι η πλήρης αφαίρεση του καρκίνου και η αποκατάσταση της ανατομικής λειτουργικότητας της περιοχής.

Θεραπεία

Η θεραπεία του BCC εξαρτάται από τη μορφή του, την εντόπιση, το μέγεθος της βλάβης και την γενική υγεία του ασθενούς. Οι πιο κοινές μέθοδοι περιλαμβάνουν:

Χειρουργική εκτομή

Η πλήρης αφαίρεση του όγκου με περιθώριο υγιούς ιστού και αποστολή για βιοψία.

Κρυοχειρουργική

Χρησιμοποιείται υγρό άζωτο για την καταστροφή του καρκινικού ιστού. Ιδανική για μικρές και επιφανειακές βλάβες.

Χειρουργική Mohs (Mohs Micrographic Surgery)

Η πιο εξειδικευμένη μέθοδος χειρουργικής αφαίρεσης, ιδιαίτερα χρήσιμη για όγκους που εμφανίζονται σε ευαίσθητες περιοχές, όπως το πρόσωπο.

Τοπική Θεραπεία

Εφαρμογή ανοσοτροποιητικών κρεμών, όπως η Ιμικουιμόδη (Imiquimod) ή 5-Fluorouracil, για την θεραπεία επιφανειακών BCCs.

Ακτινοθεραπεία

Χρησιμοποιείται κυρίως για βλάβες που δεν είναι κατάλληλες για χειρουργική επέμβαση ή σε περιπτώσεις όπου άλλες θεραπείες απέτυχαν.

Συστηματική θεραπεία

Η χορήγηση φαρμάκων από το στόμα ενδείκνυται σε περιπτώσεις προχωρημένων ή μεταστατικών BCCs καθώς και σε πολλαπλά BCC.

Συμπεράσματα

Το Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) είναι ένα από τα πιο συχνά κακοήθη νεοπλάσματα του δέρματος και έχει πολύ καλή πρόγνωση, εφόσον διαγνωστεί και θεραπευτεί εγκαίρως. Παρά την εξαιρετική πρόγνωση, απαιτείται τακτική παρακολούθηση και αντιμετώπιση για την πρόληψη επανεμφάνισης ή τοπικής καταστροφής των ιστών.